Maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox) son zamanlarda dünyanın gündeminde yer alıyor. İngiltere’de görüldükten sonra pek çok ülkeden vaka haberlerinin gelmeye devam ettiği maymun çiçeği virüsü nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mıdır? Maymun çiçeği hastalığı hakkında merak edilen her detay makalemizin devamında.
Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?
Maymun çiçeği hastalığı, ilk olarak Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve bazen diğer bölgelerde ortaya çıkan maymun çiçeği virüsünün neden olduğu, hayvandan insana geçen bir hastalıktır. Genellikle ateş, kızarıklık ve şişmiş lenf düğümlerinin yanı sıra çeşitli tıbbi komplikasyonlarla kendini gösterir. Bu kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır ve semptomlar genellikle 2-4 hafta sürer. Ciddi durumlar oluşabilir. Daha yakın zamanlarda, virüsün %3-6’lık bir ölüm oranına sahip olduğu bildirilmiştir.
Enfekte bir kişi veya hayvanla yakın temas yoluyla veya kontamine materyal yoluyla insanlara bulaşır. Hastalık, lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları ve yatak örtüleri gibi kontamine eşyalar yoluyla bir kişiden diğerine yayılabilir. Damlacık bulaşması tipik olarak, sağlık çalışanlarını, haneleri ve aktif vakaların yakın temaslılarını riske atan uzun süreli yüz yüze temas gerektirir. Son yıllarda insandan insana bulaşma zinciri altıdan dokuza çıkmıştır. Bunun nedeni, çiçek hastalığı aşısının olmaması nedeniyle toplum bağışıklığındaki düşüş olabilir. Anneden çocuğa bulaşma, hamilelik ve doğum sırasında ve sonrasında yakın temas yoluyla gerçekleşebilir.
Maymun Çiçeği Belirtileri
Maymun çiçeği için kuluçka süresi genellikle 6-13 gündür, ancak 5-21 gün olabilir. Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir. 0-5 arası ilk aşamalar ateş, baş ağrısı, şişmiş lenf düğümleri, sırt ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik ile karakterizedir. Şişmiş lenf düğümleri, hastalığın belirgin bir özelliğidir ve kızamık, çiçek hastalığı ve suçiçeği arasında ayrım yapmak için önemlidir. Döküntü, ateşten 1-3 gün sonra başlar. Döküntü yüz, kollar ve bacaklarda gövdeden daha şiddetlidir. Yüz (%95), avuç içi ve ayak tabanları (%75) etkilenir. Ayrıca oral mukoza (%70), genital bölge (%30) ve konjonktiva (%20) etkilenir. Döküntü önce düz dipli, hafif kabarıktır. Daha sonra berrak, ardından sarı, sıvı dolu bir döküntü olarak gelişir. Lezyonlar birkaç veya binlerce olabilir. Semptomlar 2-4 hafta içinde kendi kendini sınırlar. Çocuklarda hastalık ciddi seyredebilir. Ayrıca bağışıklığı baskılanmış hastalarda şiddetli olabilir. Komplikasyonlar arasında akciğer enfeksiyonu, sepsis, görme kaybı ve ensefalit (beyin iltihabı) bulunur.
Maymun Çiçeği Tedavisi
Çiçek hastalığının yok edilmesi sırasında kullanılan aşılar da maymun çiçeği hastalığına karşı koruma sağlamıştır. Ayrıca maymun çiçek hastalığını önlemek için onaylanmış yeni aşılar geliştirilmiştir. Çiçek hastalığını tedavi etmek için geliştirilen ilaçlar da maymun hastalığını tedavi etmek için ruhsatlandırılmıştır.
Çiçek hastalığı aşısının maymun çiçeği virüsüne karşı yaklaşık %85 oranında etkili olduğu biliniyor. Bu durum nedeniyle, maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığına karşı aşılanmış kişilerde daha hafif hastalığa neden olabilir. Mevcut çiçek hastalığı aşısı halka uygulanıyor. Ancak aşılar genellikle sağlık çalışanlarını korumak için kullanılıyor.
Maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığından daha hafif bir seyir gösterir ve vakaların %10’unda ölüme neden olabilir. Herhangi bir maymun çiçeği virüsü belirtisi yaşarsanız, mutlaka bir uzmana görünmelisiniz.