“Planör” kelimesi dilimize Fransızca “Planeur” kelimesinden gelmiştir. Fransızca’da “süzülmek, süzülerek uçarak mesafe almak” anlamına gelir. Herhangi bir güç kaynağı (motor) olmadan, planörün yüksek süzülme kabiliyeti kullanılarak uzak mesafeler uçarak katetmek mümkündür. Yazımızda planör nedir, nasıl uçar ve çeşitleri nelerdir? gibi soruların cevaplarını yarıntılarıyla birlikte vereceğiz.
Planör Nedir?
Planör, 19. yüzyılın sonunda Alman bir mühendis tarafından icat edilen, uçmak için havanın yükseltme gücünü kullanan bir uçaktır. Planörün dış yapısı küçük bir uçağa benzer. İniş hızı çok düşük olmasından dolayı planörün altında genellikle sadece bir iniş takımı bulunur. Planörlerde, dümen pedallar yardımıyla kontrol edilir.
Son yıllarda motor tahrikli büyük kapasiteli planörler de üretilmeye başlamıştır. Fakat motorsuz planör çeşitleri daha ekonomik olduğu için daha çok tercih edilmektedir.
Planör sessiz çalışan bir uçak olduğu için de tercih edilmektedir. Bu motorsuz uçakların hızı saatte yaklaşık 250 kilometredir. Küçük bir kokpiti olan bir planörün tepesinde bir cam vardır. Bu cam havalandırma için kullanılır.
Planör Nasıl Uçar?
Herhangi bir motor ve yardımcı güç kaynağı olmadan uçabilen bir planörün kanatları genellikle ince ve uzundur. Bunun sebebi ise havanın yükseltme kuvvetinden maksimum oranda faydalanmaktır. Koşullar uygunsa, planör 10.000 metre irtifaya ulaşabilir ve 1.300 kilometre yol kat edebilir.
Planörlerin havalanması için özel vinç sistemleri kullanılmaktadır. Ayrıca yaygın olarak kullanılan bir başka yöntem, planörü 100 km/s hıza ve 600-700 metre irtifaya ulaşana kadar bir uçakla çekmektir.
Planör Kullanım Alanları
Planör tek kişilik veya iki kişilik bir uçak olduğu için ulaşım alanında pek kullanılmaz. Ağırlıklı olarak belgesel yapım, çeşitli gösteri performansları ve uluslararası yarışmalar için kullanılmaktadır. Ayrıca pilot olmak isteyenler ilk uçuşlarını planör üzerinde deneyimleyebilirler.
Planör Çeşitleri
- Tek kişilik planörler: Çeşitli şekil ve boyutlarda olabilirler. İyi eğitimli planör pilotları tarafından spor ve yarış amaçlı kullanılır. Modern fiberglas yarış planörlerinin kanat açıklığı standart seviyede 15 m’ye ve açık seviyede 23 m’ye ulaşabilir.
- İki kişilik planörler: uçuş eğitimi, uçuş kontrol öğretiminde kalkış ve iniş eğitimi için kullanılır. Uçuş eğitimi için kullanılan çoğu planör eski moda ahşap planörlerdir.
- Personel ve malzeme taşıma planörleri: İkinci Dünya Savaşı’nda olduğu gibi insan ve malzeme taşımak maksadıyla kullanılırlar.
listemakale.com