Terbiyeli, ahlaklı ve başarılı bir çocuk yetiştirmek tüm anne ve babaların ortak hedeflerinden birisidir. Peki, başarılı çocuk nasıl yetiştirilir, bu konuda anne ve babalar neler yapmalı, başarılı çocuk yetiştiren ailelerin ortak özellikleri nelerdir, çocuklar neden başarısız olur, başarı konusunda anne ve babalara düşen görev ve sorumluluklar nelerdir? Sorularının cevabını yazımızda bulabilirsiniz.
Başarılı Çocuk Nasıl Yetiştirilir? Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Gerçekleri Kabul Edin
Başarılı çocuk yetiştirmeyi istemek anne ve baba olarak en doğal hakkınız. Fakat bazı gerçekleri ve durumları fark etmeniz gerekir. Her birey özeldir, değerlidir ve tektir. Gelişimde bireysel farklar ve ayrılıklar vardır. Yani her birey aynı değildir. Her bireyin algılama, öğrenme kapasitesi farklıdır. Bu yüzden işe kıyaslama anlayışından sıyrılarak başlamalısınız. Yani çocuğunuzu istediğiniz kalıba sokmak yerine onu olduğu gibi kabul etmelisiniz. Çocuğunuzun kapasitesini bilip beklentilerinizi ona göre şekillendirmelisiniz. Çocuğunuza kaldıramayacağı yükleri ve sorumlulukları yükleyip onları mutsuz etmeyin.
Eve Düzen Sağlayın
Başarılı çocuk yetiştirmenin temel felsefesi düzendir. Evde bir düzen sağlamalısınız. Evinizin düzeni ve kuralları olmalıdır. Bu kurallara anne ve baba da dahil olmak üzere herkes uymalıdır. Kurallara uyulmadığı zaman mutlaka sonunda bir yaptırım olmalıdır. Evdeki kuralları sadece anne ve baba değil bütün bireylerin katılımı ile konulmalıdır. Yemek saati ve uyku saati önceden belirlenmelidir. Sofraya evde herkes aynı anda oturmalıdır. Evde kural ve düzen sağlarsanız çocuğunuz da hayatına düzeni sokabilir.
Ev Çocuğunuzun İkinci Okulu Olmalı
Başarılı çocuk yetiştirmek istiyorsanız evinizi fiziksel ve donanımsal açıdan çocuğunuzun öğrenmesine ve kendini geliştirmesine uygun hale getirmelisiniz. Çocuğunuza ait mutlaka bir oda olmalıdır. Çocuk odasında çalışma masası, kitaplık olmalıdır. Kitaplıkta çocuğunuzun kolay ulaşabileceği, kaynak kitaplar ve hikâye kitapları olmalıdır. Çocuk odasında dikkat dağıtacak hiçbir unsur olmamalıdır. Çocuklar ödevlerini sessiz ve gürültüsüz bir ortamda yapmalıdır. Ev çocuğunuz için ikinci bir okul niteliği taşımalıdır. Evde çocuğunuza vereceğiniz öğrenme imkanları önemlidir. Evi çocuğun öğrenmesi için uygun hale getirmelisiniz. Çocuğunuzun bir panosu olsun. Önemli bilgileri bu panoya assın. Yaptığı resimleri ve çalışmaları panoya asmasına izin verin.
Zengin Öğrenme Ortamı
Çocuklarınızı zengin öğrenme ortamlarına sokun. Bu anlamda okul kursları, özel dersler ve dershaneleri kullanabilirsiniz. Ekstra verilen takviye eğitim çocuklarınızın öğrenme sürecini hızlandırır. Eksik kaldıkları yerleri telafi ederler. Kendilerini geliştirmek için fırsat elde etmiş olurlar. Bu yüzden çocuklarınıza mutlaka zengin öğrenme ortamları ayarlamalısınız.
Benim çocuğum zekidir, okulda verilen çocuğuma yeter, çok okuyup da profesör mü olacak mantığıyla hareket ederseniz çocuğunuzun eğitim ve başarısına ket vurmuş olursunuz. Çocuğunuzun kendine çalışma arkadaşı edinmesini sağlayın. İş arkadaşınızın evine gidip onun çocuğuyla birlikte ders çalışması için ortam yaratabilirsiniz. Aynı sınıfta olan komşunuzun çocuğu ile bir araya gelip ders çalışmasını sağlayın.
Çocuğunuzu Cesaretlendirin
Birçok çocuk okula özgüveni yıkılmış bir şekilde gelir. Evde çocuğuna hiçbir görev ve sorumluluk vermeyen ailelerin çocukları genelde özgüveni düşüktür. Bu çocuklar genelde bir işe başlamaktan çekinirler. Yanlış yapmaktan, hata etmekten korkarlar. Yanlış yaptığı zaman birilerinin kendisine güleceği, dalga geçileceği ve rezil olacağı düşüncesi oluşur. Bu yüzden deneme yapmaktan çekinirler.
Çocuğunuzu evde cesaretlendirin. Onlara yapabilecekleri görev ve sorumluluk verin. Böylece çocuklarınız önemli ve değerli olduklarını hissederler. Bir işi yapmanın ve başarmanın hazzını ve mutluluğunu yaşarlar. Böylece yeni işlere daha iştahlı ve istekli başlarlar. Sizin için basit bir çöp dökme eylemi onun için çok büyük önem taşır. Evde bir görevinin ve sorumluluğunun olduğunu hisseder. Çöpü dökerek ev işlerine yardımcı olduğunu, işe yaradığını, iş yapabildiğini, evde bir görevinin olduğunu düşünür. Üstüne döker, elini keser, yapamaz diyerek çocuğunuzun elinden aldığınız her iş onun özgüvenini zedeler. Kendinden ve kapasitesinden şüphe duymaya başlar.
Evde görev ve sorumluluk almadığı için okulda kendisine verilen görev ve sorumlulukları yerine getiremez, yerine getirme konusunda da isteksizdir. Bir işi yapmaya olan güven duygusu eksiktir. Başaramayacağını, yapamayacağını düşünür. Her işe olumsuz yönden bakar. Daha işe başlamadan işin zor olduğunu düşünür. Bu yüzden çocuklara evde görev ve sorumluluk vermek, çocukların kendini ve kapasitesini tanımları için fırsat yaratır.
Çocuğunuzu Takip Edin
Çocuğunuzun okul başarı durumunu, okula devam durumunu, ödevlerini yapıp yapmadığını, herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığını, okulda bir sıkıntısının olup olmadığı gibi durumları takip etmelisiniz. Takibi bıraktığınız an çocuk bu boşluktan yararlanıp kuralları çiğner ve işlerini aksatmaya başlar. Çocuğunuzun devam durumunu takip etmezseniz çocuk arkadaşları ile sık sık bir araya gelip okuldan kaçabilir.
Ödevlerini yapıp yapmadığını kontrol etmezseniz çocuğunuzda ödev yapma alışkanlığı oturmaz. Ödevlerini yapmadan okula gider. Çocuğunuzun ciddi bir sağlık sorunu varsa bu durum eğitim hayatına ve öğrenmesine olumsuz etki yapar. Bu yüzden çocuğunuzu her anlamda takibe almalısınız. Yalnız bir konunun altını çizmek isteriz. Bu takip işini abartıp tuhaflık boyutuna getirmeyin. Geçen sınavda 20 sorudan 17 doğru yapmıştın. Bu sınavda neden 15 doğruya düştü deyip çocuğunu sıkboğaz eden velilerden olmayın. Çocuğu takip ettiğinizi çocuğa hissettirmeyin. Bu durum çocukta gerginlik yaratabilir. Çocuğun özgürlüğüne ve sınırlarına müdahale etmeden takip etmelisiniz.
Kontrolü Elden Bırakmayın
Başarılı çocuk yetiştirmek için çocuğunuzun evde telefon, tablet ve bilgisayar bağımlısı olmamasına özen gösterin. Evde kontrol sizde olmalıdır. Çocuk saatlerce bu saydığımız teknoloji ürünlerinin başında zaman geçiriyorsa çocuğunuzun başarı durumu düşecektir. Ne yapayım baş edemiyorum, yeter ki sussun bir köşede dursun diyerek çocuklarına boyun eğen ailelerde çocuklar anne ve babalarını oyuncak ederler. Her istediklerini ağlayarak elde ederler. Anne ve baba sessizlik ve sükunet için çocuklarının isteklerine boyun eğerler. Bu durum aslında kötüye gidişin bir işaretidir. Çünkü anne ve baba otoritesini çocuk üzerinde kaybetmeye başlar.
İlerleyen zamanlarda çocuk anne ve babasına karşı asi olur. Anne ve babanın sözünün bir hükmü ve değeri kalmaz. Bu yüzden daha işi en başından sıkı tutmalısınız. Evde kontrol sizde olmalıdır. Çocuk bilgisayara ve telefona belirli zamanda sınırlı sürede girmelidir. Çocuğa evde mutlaka bir sınır çizmelisiniz. Benim çocuğum evde her istediğini yapabilmeli ben özgürlükçü bir anne ve babayım düşüncesinden sıyrılmak gerekir. Bu düşünce yapısına sahip olan ailelerin çocukları kontrolsüz, nerede nasıl davranacağını bilmeyen, doyumsuz, asi ve bencil bir yapıya sahip olurlar. Kontrolü elden bırakmayın derken de çocuğunuza evde hapis hayatı yaşatmayın. Hayatı çocuğa zindan haline getirmeyin. Çocuklarınızın seçimlerine ve tercihlerine saygı duymalısınız. Onların da bir duygu ve düşüncesi olduğunu unutmamalısınız. Her şeye onlar adına karar vermek, sen çocuksun bir şeyden anlamazsın mantığından sıyrılmak gerekir. Çocuğunuza değer verin. Başarılı olsa da başarısız olsa da her zaman arkasında durmayı bilin.