Bebekler doğdukları andan itibaren anne baba ile iletişim kurmak için uğraşırlar. Bu uğraşın ilk örneği ağlamaktır. Bebekler ağlayarak anne ve babalarına istedikleri şeyleri ifade etmeye çalışırlar. Dokunarak, uzanarak, göstererek sözlü olmayan birtakım ifadeler ile çevresi ile iletişim kurmaya çalışırlar. El sallayarak “bay bay” demeye- eliyle göstererek veya uzanarak “onu almak istiyorum” demeye başlar. Bazı bebeklerde dil gelişimi yeterli seviyeye ulaşmadığı için sinirlilik sık olarak gözlemlenen bir davranıştır. Birçok anne ve baba da bu durumdan rahatsızlık duyar. Çünkü iletişim kuramayan çocuklar saçlarını çekerek, kendilerine yerlere atarak ağlayarak istediklerini anlatmaya çalışmaktadır. Bu noktada bebeklerde dil gelişimi oldukça önemlidir. Çünkü dil gelişimi yeterli düzeye geldiğinde istek ve beklentiler davranışlar ile değil sözlü olarak ifade edilmektedir.
Bebeklerde konuşmaya başlamadan önceki evre çok bir hayli önemlidir. Çünkü, dil gelişiminin temelleri ilk senede atılır ve ilk 3 yıl sağlıklı bir dil gelişimi için oldukça kritik bir dönemdir. Doğduğu andan itibaren işitme duyusu gelişmiş olan bebek etrafındaki seslere ve konuşmalara oldukça duyarlıdır ve bu durum dil gelişimini desteklemektedir. Bu sebeple doğumdan itibaren ebeveynlerin bebekle göz teması kurarak konuşması son derece önemlidir. Anne-babalar bebeklikten itibaren dil gelişimini her gün bebekleri ile konuşarak, bebeklikten itibaren çocuğun iletişim kurma denemelerini karşılıksız bırakmayarak ve kitap okuyarak destek olabilir.
Bebeklerde Dil Gelişimi için Tavsiyeler
- Gün içinde bebeğiniz ile yaptığınız şeylerle ilgili konuşun, daimî olarak ona ismi ile hitap edin, kendisini ifade ederken göz teması kurmaya çalışın.
- Konuşurken yüzünüzü bebeğinize yakın tutun, bebekler 25-30 cm uzakta olan objeleri net görmektedir. Evde iş yaparken bile bebeğinizi yakınınızda tutun ve onunla iletişim kurmaya devam edin. Yönünü size doğru çevirin.
- Gördüğü şeyleri çok daha iyi öğrenmesi için dokunmasını da sağlayabilirsiniz.
- Çocuğunuzun size yönelttiği her sese olabildiğince cevap vermeye çalışın, onu ilgisiz bırakmayın.
- Kelimelerin daima gerçek isimlerini kullanın takma isimler kullanmamaya özen gösterin. (Dışarısı yerine “atta- bay bay” gibi)
- Karışık olmayan resimli ansiklopedilere ya da hikâye kitaplarına bakın ve isimlerini tekrarlayın. Bu aktiviteyi her gün olacak şekilde tekrarlayın.
Bebeklerde dil gelişimi için uğraşırken unutmamanız gereken bir nokta bulunmaktadır. Her çocuğun gelişim hızı birbirinden farklıdır, çocuğunuzu başka çocuklar ile karşılaştırmayın, hazır olduğunda konuşmaya başlayacaktır. Fakat yaş gelişim düzeyine göre uzun süre dil gelişiminde bir ilerleme sağlayamazsanız bir uzmana başvurmanız faydalı olacaktır.