İş görüşmesinde sorulan sorular nedeniyle kafanızda bazı soru işaretleri ve belirsiz durumlar oluşabilir. İş mülakatlarında hangi tarzda sorularla karşı karşıya kalacağımızı bilemeyiz. Ancak şunu belirtmek gerekir ki bazı sorular nereye giderseniz gidin benzerlik gösterir. Bu sizi ve hedeflerinizi tanımaya yönelik sorulan nesnel sorulardır. Bu yazıda karşımıza çıkma olasılığı olan sorularla ilgili genel bir derleme yapmaya çalıştık. İş görüşmelerine gitmeden bunlara gözden geçirmek en azından bazı şablonların kafamızda oturmasını sağlayacaktır.
İş Görüşmesinde Sorulan Sorular ve Cevapları
1-Kendinizden bahseder misiniz?
Mülakat sırasında İK yetkilisinin başvuracağı en temel ve muhtemelen ilk sorusu olacaktır. Karşımıza bu soru çıktığı zaman kesinlikle özel hayatınızla ilgili bir şey söylemeyin. Örnek vermek gerekirse doğum yerinizle, aile büyüklerinizin mesleğiyle veya kardeşinizin eğitimiyle ilgili konulardan bahsetmeyin.
Size sorulan soru bu cevapları sizden öğrenme amacıyla sorulmamaktadır. Bir iş görüşmesinde olduğunuzu hiçbir zaman aklınızdan çıkarmayın. Bu anlamda kendinizden bahsederken sorumluluk almayı seven bir yapıda olduğunuzdan ve geçmişte hangi alanlarda sorumluluk aldığınızdan bahsedebilirsiniz. Bunun yanında daha önce herhangi bir işte çalıştıysanız o işte yaptıklarınızı anlatın. Firmanın işine yaradığınız noktaları belirtin ve ne kadar önemli bir personel olduğunuza karşı tarafı inandırın.
2-Burada Neden Çalışmak İstiyorsunuz?
Çeşitli soru türleri vardır. Bazı sorular sizin lehinize olabilirken bazı sorular aleyhinize olabilir. Genel bir soru gibi görülebilir ancak bu soru az da olsa riskli bir sorudur. Doğru cevabı herkes bilir. Para kazanmak istiyorum veya bir işte çalışmak istiyorum gibi cevaplardan uzak durmalısınız. Burada merak edilen şirketin bir parçası olmayı isteyip istemediğinizdir.
Sorulan soruya cevap verirken samimi olmalısınız ama karşı tarafın duymak istediklerini de iyi analiz etmelisiniz. Bu soruya şu şekilde cevaplar verilebilir. “Firmanızı tanıyorum. Hangi alanlarda faaliyet gösterdiğini biliyorum. Bende hedefler doğrultusunda katkı vermek istiyorum” tarzında cevaplar karşı tarafa ekibin bir parçası olmak istediğiniz algısını geçirecektir.
3-En son çalıştığınız yerden neden ayrıldınız?
İş görüşmesi soruları arasında zor bir sorudur. Burada amaç sizi biraz ters köşe yapmaktır. Tuzağa düşmemelisiniz. Eski işyerinizle ilgili olumsuz bir şey konuşmayın. Eski işyerinizden bir yetkili hakkında da olumsuz veya ona yakın bir söz sarf etmeyin.
Mümkünse eski şirket ve yöneticileri konuşma kapsamının dışında bırakın. Kendinizle ilgili olarak çalışmış olduğu firmanın hedeflerinize uymadığını, daha fazla yükselme potansiyeline sahip olan yerlerde çalışmak istediğinizi veya verebileceğiniz şeylerin daha fazla olduğu yerde çalışmak istediğinizi söyleyebilirsiniz. Bu durumda aslında zor soruyu lehinize dönüştürüyorsunuz. Hem soruyu cevaplamış hem kimse hakkında olumsuz konuşmamış hem de potansiyelinizin yüksek olduğunu belirtmiş oluyorsunuz.
4-Bu İş İçin Neden Seni Seçmeliyiz?
Burada firma temsilcileri sizden firmaya neler verebileceğinizi ve hangi anlamda katkı verebileceğinizi öğrenmek için bu soruyu sorarlar. Bu sorudaki kilit nokta başvurduğunuz iş ile yetenek ve becerilerinizin hangi alanla örtüştüğünü ortaya koymanızdır. Kendinizde bulunan özellikler ve beceri sahibi olduğunuz yeteneklerinizi talip olduğunuz iş ile alakalı olarak hangi noktada fayda getireceğini karşı tarafa izah etmelisiniz.
Bu maddeyi birkaç örnekle değerlendirmek gerekirse büyük bir firmada muhasebe departmanına başvurduğunuz düşünelim. Muhtemelen zaten kurulu bir düzenleri vardır ve sizden beklentileri bellidir. Ancak artı bir değer ortaya koymanıza kimse itiraz etmez.
Muhasebe biriminde çalışırken bu alanla ilgili bir konuda var olan bilginizi ortaya koymanız örneğin bilgisayarı çok iyi kullanmak, Excel programı, raporlama gibi konularda bilgi birikiminizi sözel anlamda belirtmeniz profesyonel bir davranış olacaktır.
5-Maaş Beklentiniz Nedir?
İş görüşmesinde maaş beklentisi ile ilgili bir soru geldiğinde sınırlarınızı bilin ama çok fazla da mütevazi olmayın. Görev almak istediğiniz pozisyonun aldığı maaş skalası aşağı yukarı bellidir. Bu rakamı çok düşük tutarsanız fazla mütevazi davranırsınız. Çok yüksek tutarsanız da alacağınız maaş ile memnuniyetsiz olacağı düşüncesi oluşabilir. O yüzden bilgi ve becerilerinize güvenerek makul sınırlar içerisinde kalmak şartıyla istediğiniz maaşı gönül rahatlığıyla söyleyebilirsiniz.
6-Kendinizi 5 yıl Sonra Nerede Görüyorsunuz?
Bu soru sorulurken asıl öğrenilmek istenen şeylerden bir tanesi şirkette geçici mi olmayı planlıyorsunuz kalıcı mı sorusudur. Her firma bir personel işe alırken onu çıkarmak için işe almaz. Aksine uzun süre kendisinden faydalanmak ister.
Zaman geçtikçe daha bilgili ve daha tecrübeli bir çalışan durumuna geleceksiniz. Burada personelin en verimli çağı ilk birkaç seneden sonra başlar. İşini bilen ve hatta başkalarına işi öğreten durumuna gelirsiniz. Şirket size aslında gerek eğitimler gerek farklı şekillerde bir tür yatırım yapar ve gelişmenizi sağlar. Belirli bir noktadan sonrada sizden maksimum ölçüde faydalanmak ister. O yüzden şirkette uzun vadeli çalışmak isteyip istemediğinizi öğrenmek isterler. Sizde firmanın kariyer hedeflerinin haricinde kendinizle alakalı bir kariyer hedefi planlayın. Bu kariyer hedeflerin ulaşma anlamında firmada ilerlemek istediğinizi belirtin.
7-Güçlü ve Zayıf Yönleriniz Nelerdir?
İş görüşmesi soruları ve cevapları ile ilgili olarak diğer bir soru türüde güçlü ve zayıf yönlerinizle ilgili olarak sorulan sorulardır. Güçlü yönleriniz sorusu ile karşılaştığınızda bu sizin için iyi bir fırsattır. İşinizle direk ya da dolaylı şekilde ilgili konulardan bahsedin. İş dışında bir konu hakkında fikir belirtmeniz doğru olmaz. Bu sebeple analitik düşünme yeteneğine sahip olduğunuz, takım çalışmasına yatkın olduğunuz, başladığınız bir işi bitirme konusundaki kararlılığınız, problem çözme konusundaki beceriniz, motivasyonunuzun yüksek olması, çalışkan ve iş odaklı olduğunuz gibi yönlerinizden bahsedebilirsiniz.
Zayıf yönleriniz sorulduğunda ise bu soruyu ustaca bir refleksle kendi lehinize dönüştürebilirsiniz. Benim herhangi bir zayıf yönüm yoktur gibi zayıf yönünüzün olmadığına dair cümleler sarf etmeniz çok ikna edici olmayabilir. Onun yerine zayıf yönlerimin olduğunu biliyorum, bu yönlerimin farkındayım ve geliştirmek için çaba gösteriyorum gibi bir söylem daha faydalı olacaktır.
İş başvurusu hemen herkesin başından geçen bir süreç. Bu görüşmelerde başarı sağlamanın yollarından bir tanesi de iş görüşmesine giderken gereken önemi göstermekten geçiyor. Bunun için mülakata gitmeden önce karşımıza çıkabilecek sorulara karşı hazırlıklı olmak güzel bir yöntem. Ön hazırlık yapmak her konuda olduğu gibi bu konuda da fayda sağlayacaktır.
