Dış ticaret verileri ile iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2021 yılında 101 bin 319 girişim ihracat, 102 bin 931 girişim ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan girişimlerin yaklaşık 100,0'ının bilgilerine ulaşılmıştır. Bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık 100,0'ını gerçekleştirmiştir.
Toplam ihracatın 19,7'sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin 62,6'sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı 19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı 19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise 41,6 oldu.
Girişimlerin ihracattaki payı, 2021 Girişimlerin ithalattaki payı, 2021
Toplam ithalatın 10,6'sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı 11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı 16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı 61,4 olurken; bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin 3,1'ini oluşturdu.
İhracatın yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın 55,5'ini, ithalatın ise 54,8'ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı 40,9, ithalattaki payı ise 32,0 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler 67,2 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise 92,0 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hâkimiyeti devam etti.
Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler 79,4 pay ile öne çıktı. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girişimlerin payı 24,9'dan 30,1'e yükselirken, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimler 63,0 pay ile önde olmaya devam etti.
Sanayi sektöründeki girişimler ihracatının 47,1'ini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine yaptı
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının 47,1'ini AB 27 ülkelerine, 13,2'sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve 12,4'ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın 63,3'ünü sanayi, 34,7'sini ticaret, 2,0'ını ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının 33,4'ünü AB 27 ülkelerinden, 24,0'ını Diğer Asya ülkelerinden, 16,4'ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla 34,3 pay ile AB 27 ülkeleri, 31,4 ile Diğer Asya ve 13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının 56,8'ini sanayi sektöründeki girişimler yaptı
İmalat sanayi ürünleri ihracatının 56,8'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 39,9'unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise 96,2'sini imalat sanayi ürünleri, 1,7'sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının 52,2'si sanayi, 38,8'i ticaret ve 9,0'ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının 72,2'sini imalat sanayi ürünleri, 4,3'ünü madencilik ürünleri, 4,2'sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İhracatın 60,7'si ilk 500 girişim tarafından gerçekleştirildi
İhracatın 60,7'sini, ithalatın ise 76,0'ını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın 12,5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın 20,7'sini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı 13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise 11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı 17,9, ticaret sektöründe ise 10,5 oldu.
Dış ticarette yoğunlaşma, 2021
Girişimlerin 57,7'si tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin 43,5'i tek ülkeye ihracat yaparken, 16,6'sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı 4,8 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı 58,9 oldu.
Girişimlerin 57,7'si, tek ülkeden ithalat yaparken, 14,3'ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı 2,1 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı 54,6 oldu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
