Yeniliklerden korkmak olarak da tanımlanan neofobi nedir? Neofobi tedavisi nasıl yapılır? Sorularının cevaplarının yanı sıra, yenilik korkusu hakkında farklı detayları yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Neofobi daha çok yeni tatlar keşfetme konusunda ortaya çıkan korkulardan biri olarak öne çıkmaktadır. Bunun dışında yeni farklı şeyler denenmesi veya rutinlerin dışına çıkılması bu korkunun temel sebepleri arasında gösterilmektedir.
Neofobi Nedir?
Neofobi; alışkanlıkların dışına çıkarak yeni şeyler deneme korkusu olarak tanımlanabilir. Anlamı itibarıyla farklı yeniliklere kapalı olmak şeklinde tanımlanan neofobi, rutinlerinden ayrılmak istemeyen kişilerde sıklıkla görülmektedir. Ancak yapılan araştırmalar yenilik korkusunun daha çok gıdalar üzerinde ortaya çıktığını göstermektedir.
Neofobik insanların önemli bir kısmı yeni gıdalar tatma konusunda çekimser kalmakta ve hatta yeni tatlara korku ile yaklaşmaktadır. Bu yüzden yenilik korkusunu gıda neofobisi olarak ayrı bir alt başlıkta da incelemek gerekir. Çocukları da yaygın olarak görülen gıda neofobisi, yetişkinlere göre daha kolay tedavi edilebilir durumdadır.
Neofobi Neden Olur?
Yenilik korkusu temelinde doğrudan psikolojik nedenler bulunmaktadır. Neofobi nedenleri arasında kişinin kendini şartlandırması veya genetik faktörler gibi birçok durum söz konusu olmaktadır.
Yenilik korkusunun nedenleri şunlardır;
- Bilişsel faktörler
- Genetik faktörler
- Kişinin kendini çocukluktan itibaren yeniliklere karşı sözlü olarak şartlandırılmış olması
- Daha önceden yeni bir şeyden erken yaşanan olumsuz durumlar yenilik korkusu nedenleri arasında yer alır.
Sonuç itibarıyla genetik faktörler dışında kalan tüm nedenler, psikolojik olarak ortaya çıkmaktadır.
Neofobi Belirtileri Nelerdir?
Neofobi rahatsızlığı bulunan kişiler, daha titiz ve takıntılı tavırları ile dikkat çekerler. Rahatsızlığın fiziksel, bilişsel ve davranış belirtileri şeklinde ayrı değerlendirilecek belirtileri bulunmaktadır.
Davranışsal Belirtiler
Yenilik korkusu rahatsızlığı bulunan kişiler, korktukları şeylerden kaçınmak için çeşitli davranışlar sergilerler. Anormal kabul edilebilecek bu davranışlar, davranış belirtileri arasında tanımlanır.
Bilişsel Belirtiler
- Olay ve ortamlarda kontrolü elinde tutma çabası
- Ciddi derecede hayal gücünün yüksek olması
- Obsesif spekülasyonlar görülmesi
- Tehlikeli durumlar karşısında kontrolsüz davranması
Fiziksel Belirtiler
- Bulantı ve kusma
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Migren rahatsızlıkları
- Kas gerginliğinin artması
- Gastrik değişiklikler
- Sıklıkla ve uzun süreli terleme
- Nefes darlığı veya boğulma hissi yaşama
- Kalp hızının artması
Gibi belirtiler, yenilik korkusunun fiziksel belirtileri arasında yer alır.
Neofobi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rahatsızlığın tedavisi için psikoterapi başta olmak üzere, çeşitli yöntemler uygulanır. Bilişsel davranışların tedavisinde, psikolojik tedavinin etkisi önemlidir. Diğer yandan kişinin korktuğu şeye kontrollü bir şekilde maruz bırakılması, neofobi tedavisi için önemlidir.
