Mesleğin kariyer odaklı olması, tarihin keşfine çıkmaya ve kariyerini bu alanda sürdürmeye niyetli olan gençlerin sorduğu arkeolog nasıl olunur, maaşları ne kadar? sorularının cevapları ve meslek hakkındaki tüm merak edilenler, yazının devamında sunulmuştur. Arkeolog olmak hakkında detaylı bilgiler arıyorsanız, bu yazı size yardımcı olabilir.
Arkeolog Kimdir, Nedir?
Arkeolog; mevcut tarih öncesinde insanların yaşam bulgularına dair günümüze kadar gelen kalıntıların gün yüzüne çıkarılması ve incelenmesi için almış oldukları üniversite eğitimi sonrasında çalışma yapan kişilerdir. Arkeologlar bu çalışmalarını kaba ve hassas aletler ile yaparak, çok eski dönemlere ait insan ve hayvan kemikleri, yaşam alanları, ziynet eşyaları eski yazılar veya mağara resimleri gibi unsurları araştırıp ortaya çıkararak, bunlar üzerinde inceleme yaparlar.
Arkeolog Nasıl Olunur, Maaşları Ne Kadar? Sorusuna Detaylı Cevaplar
Arkeolog olmak için, arkeoloji bilim dalı bölümüne sahip üniversitelerin bu bölümlerinden mezun olmak gerekir. 4 yıllık lisans eğitimi aldıktan sonra staj çalışmalarını da başarı ile tamamlayan kişiler, alacakları diploma sayesinde arkeolog unvanını kazanırlar. Bu bölümlerde öğrenciler arkeoloji dallarından birini seçerek, istedikleri alanlarda uzmanlık eğitimi alabilirler.
Arkeologların özellikle Osmanlıca, Yunanca, Latince, Arapça, Farsça, Antik Mısır ve İngilizce dillerine hâkim olmaları, mesleki kariyerlerinde ciddi başarı elde etmelerini sağlayabilir. Hem geçmiş dönem eserleri okumak hem de arkeoloji hakkında yeni makaleleri daha iyi anlayabilmek ve araştırma yapmak için, başta İngilizce olmak üzere yabancı dillere hâkim olmaları önemlidir.
Üniversitelerin arkeoloji bölümlerinde ilk sınıfta öncelikle temel kavramlar ve terimler hakkında dersleri verilir. Klasik arkeoloji dalında Latince ve Yunanca dilleri öğretilmektedir. Ayrıca mimari, heykel, seramik ve tarihi coğrafya gibi dersler de arkeoloji bölümü dersleri arasında yer almaktadır.
Yurtdışında ve Türkiye’de Arkeolog Maaşları Ne Kadar?
Arkeolog nasıl olunur, maaşları ne kadar sorusunun nasıl olunur kısmını yanıtladıktan sonra, mesleği icra edenlerin Türkiye ve dünya şartlarında ortalama maaşlarına da kısaca değinelim. Yurtdışında ve Türkiye’de arkeolog maaşları, kişinin mesleki tecrübesi ve kariyerine göre değişmekte olup aylık ortalama ve en yüksek olarak şu şekildedir;
- Türkiye’de Arkeologların Maaşları 6.000 – 12.000 TL
- Almanya’da Arkeolog Maaşları 7.000 – 14.000 Euro
- Suudi Arabistan’da 1.750 – 3.600 Dolar
- İngiltere’de Arkeolog Maaşı 3.700 – 11.000 Sterlin
- Fransa’da Arkeoloji Maaşları 4.300 – 12.000 Euro
Normal şartlarda Türkiye’de işe yeni başlamış bir arkeolog 6 bin TL dolaylarında maaş alırken, mesleğinde kendini ilerletmiş ve tecrübe kazanarak yönetici konumuna ulaşmış arkeologların maaşları ise 12 bin TL’yi bulmaktadır. Doktora gibi yüksek eğitim gören arkeologların ise daha yüksek kademelerde görev almaları halinde, maaşlarının 20 bin TL’ye ulaşabildiği bilinmektedir.
Yurtdışında ve Türkiye’de Arkeologlar İçin İş İmkânları
Anadolu’nun medeniyetler beşiği olması nedeniyle, gün yüzüne çıkarılmış tarihi eser ve yapılardan çok daha fazlasının halen toprak altında olduğu tahmin edilmektedir. Bu yüzden Türkiye’de arkeologlar için iş imkânları her geçen gün artmaktadır. Özellikle kıdemli ve nitelikli arkeologlar, kendilerine farklı birçok ortamda rahatlıkla iş bulabilirler.
Yine yurtdışında da hem geçmiş hazinelerin bulunması hem de tarihin aydınlatılması için, arkeoloji bölümü mezunlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Yapılan araştırmalar, insanların son 500 yılda geçmiş tarihlere daha fazla önem verdiklerini göstermektedir. Geçmişin izlerinin ortaya çıkarılması ve milletlerin geçmişte nasıl bir medeniyete sahip olduklarının anlaşılması için, yapılan arkeolojik kazılar hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle arkeolog nasıl olunur, maaşları ne kadar? sorusu oldukça fazla araştırılıyor.
Bu kazıların yapılması, elde edilen arkeolojik eserlerin birleştirilmesi ve ayrıştırılması yine arkeologlar sayesinde mümkündür. Yurtdışında ve Türkiye’de arkeologlar için iş imkânları sadece kazı esnasında değil, sonraki süreçte de bulunmaktadır. Müze müdürlükleri, arkeolojik eserler hakkında bilgi toplama, tarihi eserlerin parçaların birleştirilmesi gibi çeşitli alanlarda arkeologlar kendilerine iş bulabilirler.
Türkiye’de devlette iş bulma imkânı arkeologlar için daha fazla olsa da yurt dışında özel sektörün bu anlamda daha gelişmiş olması, özel şirketlerde iş olanaklarının olmasına neden olmaktadır.
Arkeolog Ne İş Yapar, Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
“Anadolu Arkeolojisi-Trt2-Arkeolog Ümit Işın Hocanın Anlatımı İle Likya”
Yukarıdaki tanımda da belirtildiği gibi arkeologlar, geçmiş tarihin aydınlatılması için çeşitli görev ve sorumluluklar alırlar. Buna göre arkeologların görevleri şu şekilde sıralanabilir;
- Tarihi kalıntıları ortaya çıkarmak için kazı ekibinin yönetimini sağlamak,
- Planlı bir şekilde arkeolojik kazıların yapılmasına imkân vermek,
- Tarihi kalıntıların izini sürerek harita ve işaretlerden faydalanıp bunlara ulaşmak için plan oluşturmak,
- Eski yaşam alanları ve tarihi kalıntılara ulaşmak için önce kazıcı kaba aletlerle daha sonra ise hassas araç ve gereçlerle kazının yapılmasını sağlamak,
- Kazı esnasında ortaya çıkan araç ve gereçlerin kaydını yapmak,
- Kazıda elde edilen tarihi unsurların dikkatli bir şekilde temizliğini sağlamak,
- Yapılan çalışmalarda elde edilen tarihi eserleri daha önce bulunmuş arkeolojik eserler ile kıyaslamak,
- Arkeolojik eserler hakkında bilgi verme amacı ile akademik makaleler yayınlamak,
- Şehir planlaması yapılırken yapılacak planlamada muhtemel kazı alanlarının belirlemesini sağlamak,
- Ortaya çıkan tarihi anıt ve binaların korunması için ilgili yerlere uyarı metinleri hazırlamak,
- Görev aldıkları müze ve anıt alanlarında bulunan tarihi eşya ve yapıların korunmasını sağlamak,
Arkeologların genel görevleri arasında yer almaktadır.
Arkeolog Olmak İçin Gereken Özellikler
Arkeolog olmak için hangi özelliklere sahip olmak gerekir? Sorusu üniversite tercihini arkeoloji bölümünden yana yapmak ve kariyerinde bu mesleğe yer açmak isteyenler tarafından sorulan sorulardan biridir. Arkeoloji bölümünü okuyacak kişilerin aşağıdaki özelliklere sahip olması, mesleki ve eğitim süreçlerinde daha başarılı olmalarını sağlayabilir.
- İyi bir arkeolog olmak için, araştırmacı yönü gelişmiş olması gerekir.
- Eksiksiz not alma özelliği ile bulunan parçaların doğru bir şekilde not alınıp sınıflandırılması için gerekli hassasiyeti göstermelidir.
- Motivasyonu yüksek olup açık alanlarda daha uzun süreli faaliyet gösterebilecek fiziki ve zihinsel yeterliliğe sahip olması önemlidir.
- Mesleğinde kendini geliştirebilmesi için sürekli bir şeyler öğrenme çabası, iyi bir arkeolog olmak için gereklidir.
- Öz disiplin ve sabırlı olması bir arkeologda aranan özellikler arasındadır. Çünkü bazı kazı işleri uzun yıllar sürmektedir.
- Kazı esnasında kullanılan araç ve gereçler üzerinde bilgi sahibi olmalıdır.
- Sorgulayıcı bir yapıya ve analitik düşünceye sahip olmalıdır.
- Arkeoloji ile doğrudan veya dolaylı yoldan irtibatta olan profesyonel insanlarla iletişim halinde olunmalıdır.
- Sahada çalışma yaparken ekip yönetimi kabiliyetinin yüksek olması, arkeologlarda olması gereken özellikler arasındadır.
Arkeolog Mesleği ve Arkeoloji Bölümü Hakkında S.S.S.
En İyi Arkeoloji Bölümü Hangi Üniversitede?
Türkiye’de eğitim seviyesinin gelişmesi ile arkeoloji bölümüne sahip olan üniversitelerin genel eğitim kalitesinde de belirgin bir artış gözlenmektedir. Buna göre bu bölüme sahip olan üniversitelerin tamamının, belirli bir ortalamaya sahip olduğunu söylemek mümkündür. Çeşitli bağımsız kuruluşların Türkiye’de en iyi arkeoloji bölümü hangi üniversitede? Sorusuna cevap vermek için yaptığı araştırmanın sonucuna göre, en iyi üniversiteler şu şekilde belirlenmiştir;
- İstanbul Teknik Üniversitesi
- İstanbul Üniversitesi
- Dokuz Eylül Üniversitesi
- Boğaziçi Üniversitesi
- İzmir Ekonomi Üniversitesi
- İhsan Doğramacı Üniversitesi
- Bilkent Üniversitesi
- Hacettepe Üniversitesi
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Sabancı Üniversitesi
- Çanakkale 18 Mart Üniversitesi
Türkiye’de en iyi arkeoloji bölümünün bulunduğu üniversiteler olarak belirlenmiştir.
Arkeolog Belgesi Nasıl Alınır?
Arkeolog belgesi almak için arkeoloji bölümü başarıyla tamamlandıktan sonra, kültür bakanlığı bünyesinde arkeologlarla ilgili faaliyet gösteren oda kayıtlarının yapılması ve yine bakanlık bünyesindeki müzeler müdürlüğüne başvuru yapılması gerekir.
Arkeolog Nasıl Olunur? Hangi Bölüm Okunmalı?
Üniversite eğitimi alarak bu mesleği icra etmek isteyen kişilerin, üniversitelerin arkeoloji anabilim dalı altında bulunan arkeoloji dalları arasında seçim yaparak eğitimini tamamlaması gerekir. Ülkemizde bulunan üniversitelerden 25’inde arkeoloji anabilim dalı bulunmaktadır.
Arkeoloji Bölümünde Hangi Dersler Var?
Arkeoloji bölümünde bulunan dersler, klasik arkeoloji veya diğer dallara göre küçük farklılıklar gösterse de okutulan dersler aynıdır.
Bu bölümde verilen derslerden bazıları şunlardır; Arkeolojik Anıtlar, Klasik Anadolu Manzaraları, Müze Uygulamaları ve Kültürel Mirasın Korunması, Arkeolojik Araştırmalar ve Planlama, Arkeolojik Çizim ve Planlama, Bizans ve İslam Sanatı Arkeolojisi, Klasik Arkeolojiye Giriş, Mezopotamya ve Mısır Arkeolojisine Giriş, İktisat İlkeleri, Sosyal Psikolojiye Giriş, Türkiye Tarihi, Antik Felsefe, Sosyal Bilimler, Bilgisayar ve Programlamaya Giriş, Temel Matematik, İnsan Evrimi ve Dünya Prehistorya Araştırma Becerilerine Giriş gibi dersler arkeoloji bölümünde verilmektedir.
Bunların yanı sıra Latince ve Yunanca başta olmak üzere İngilizce gibi yabancı dil dersleri de arkeoloji bölümü kapsamında verilen dersler arasındadır.
Arkeolog Olmak İçin Hangi Derslerin İyi Olması Gerekir?
Aslında bir eğitim sürecinde verilen derslerin tamamı hem kişinin ömür boyu yaşamında hem de mesleki hayatında ihtiyaç duyacağı bilgileri içerir. Ancak mesleki anlamda daha başarılı olmak için, arkeoloji bölümünde okuyacak öğrencilerin tarih, coğrafya, Türkçe, edebiyat ve matematik gibi derslerinin daha iyi olması beklenir.
Üniversitede ise bu derslerle birlikte yunanca ve Latince dilleri başta olmak üzere, eğitim alınan arkeoloji dalına göre mesleki derslerin daha iyi olması beklenmektedir. Ortalama seviyede ders notlarına sahip olmak üniversiteyi tamamlamak için yeterli olsa da mesleki kariyerinde daha fazla başarı elde etmek için, doğal olarak mesleki alan derslerinin iyi olmasına dikkat edilmelidir.
Arkeolog Nasıl Olunur? Arkeolog Olmak İçin Lisede Hangi Bölüm Okunmalı?
Arkeolog olmak için hangi liseye gidilir? Sorusu, henüz seçim yapmamış lise öğrencileri tarafından sorulmaktadır. Lisede eşit ağırlık bölümü okunması gerekmektedir. Üniversitelerin arkeoloji bölümleri eşit ağırlık puan türüne göre öğrenci almaktadır. Ancak eşit ağırlık seçmeyen öğrenciler de arkeolog olabilirler. Bunun için üniversite sınavlarında eşit ağırlık testlerinin başarıyla çözülmesi yeterli olacaktır.
Lisede eşit ağırlık bölümü seçilmesi, üniversitede görülecek dersleri de etkilemekte ve arkeoloji bölümü öğrencileri için üniversite hayatında biraz daha avantaj sağlamaktadır.
Arkeolog Olmak İçin Kaç Yıl Okunur?
Arkeolog nasıl olunur, maaşları ne kadar? hakkında araştırma yapanlar bu mesleğe sahip olmak için gerekli eğitim süresini merak ediyorlar. Arkeolog maaşları arkeoloğun almış olduğu ileri düzey eğitimlere göre değişeceği için, mümkün olduğunca eğitimin ileri seviyeye taşınması faydalı olacaktır.Arkeolog olmak için, toplam alınması gereken üniversite eğitimi 4 yıldır. Ancak mesleğinde daha yüksek kariyer yapmak isteyen adaylar, 4 yıllık eğitimin ardından doktora eğitimi alabilirler. Bunun yanı sıra tarih üzerinde farklı eğitimlerin alınmış olması, mezun olduktan sonra daha büyük bir kariyerin elde edilmesine imkân tanır.
Arkeologlar İçin Yabancı Dil Eğitimi Almanın Faydaları Nelerdir?
Antik Mısır, Yunanca, Latince gibi dillere hâkim olmak, arkeologlar için oldukça gereklidir. Bunun yanı sıra Farsça ve Osmanlıca gibi derslerin yine arkeologlar tarafından bilinmesi, yapılan kazı çalışmalarında büyük avantaj sağlamaktadır. Ayrıca günümüzün küresel dili olarak tanımlanan İngilizce, arkeoloji hakkında yazılan akademik makalelerin anlaşılması ve mesleki bilgilerin takip edilmesi açısından önemlidir.
Bu dillerden en az bir tanesine sahip olan kişilerin mesleki hayatta daha iyi bir pozisyonda yer alarak, daha iyi bir maaş almaları da söz konusudur. Görüldüğü üzere arkeolog nasıl olunur, maaşları ne kadar? sorusunu yanıtlarken eğitimin yanında bir veya birden fazla yabancı dil bilmek maaş oranında farklılık yaratıyor.
Geçmişten Günümüze Arkeoloji
“Habertürk-7 Kasım 2020-Prusias ad Hypium Antik Kenti’nde Kazı Çalışmaları Nasıl İlerliyor?-Geçmişin İzinde”
Arkeoloji bilim dalı, ilk defa 18. Yüzyılda ortaya çıkmıştır. 1820 yılında meydana gelen bir yanardağ patlaması sonrasında ortaya çıkan antik kent, bölgede bulunan insanlarda merak uyandırarak kazıların yapılmasına neden olmuştur.
Aslında hazinelerin keşfedilmesi için yapılan kazılar, daha eski yıllara dayanmaktadır. Ancak bilinçli olarak tarihi yapı ve eserlerin ortaya çıkarılması, 18. Yüzyılın başlarından itibaren gerçekleşmeye başlamıştır. Bu dönemlerde İngiliz bir araştırmacının yaptığı kazılar sonrasında geçmişte taştan yapılan araç gereçlerin yanı sıra nesli tükenmiş hayvanların kalıntılarının bulması, arkeoloji alanında insanlarda daha fazla merak uyandırmıştır.
Tarihler 1822 yılını gösterirken antik mısır yazısı üzerinde çalışmalar yapılarak, piramitler ve Mısır’daki arkeolojik yapıların çözülmesi için gerekli adımlar atılmıştır. Antik mısır yazısı çözüldükten sonraki süreçte ise, antik eserler üzerindeki yunanca yazıların sırrı da çözülmeye başlamıştır. Yazıların çözülmesi ile arkeoloji hızlı bir şekilde gelişimini sürdürmüştür.
Tarihte Yunan şairi olan Homeros bir şiirinde Trioya kentinden bahsetmiş olsa da bu kentin nerede olduğuna dair herhangi bir bilgi bulunmuyordu. Rosetta taşı bulunduktan sonra Trioya kenti, alman bir arkeolog tarafından 1871 yılında bulunmuştur. Arkeolojinin gelişmesinde önemli bir yere sahip olan Rosetta Taşı bulunduktan sonra, arkeoloji artık bir meslek dalı olarak yapılmaya başlanmıştır.
Arkeolojik Kazılar Nasıl Yapılır?
Arkeolojik kazılar, belirli bir plan dahilinde çeşitli yöntemlerle yapılmaktadır.
- Öncelikle arkeolojik eser ve kalıntıların bulunduğu alanın tespiti yapılır.
- Alanda yapılan ön araştırma ve keşif çalışmalarının ardından, ilk arkeolojik tabakaya ulaşana dek büyük çaplı güçlü kazıcı makineler kullanılır.
- İlk tarihi tabakaya ulaşıldıktan sonra, asıl arkeolojik eserlerin zarar görmemesi için kazma ve kürek gibi el aletleri kullanılır.
- Asıl arkeolojik tabakaya iyice yaklaştıktan sonra ise, çekiç ve sivri uçlu keskiler gibi sadece elle dikkatli şekilde kullanılacak araç ve gereçler ile kazıya devam edilir.
- Arkeologlar kazı esnasında yapılan çalışmaların her aşamasını not ederek, arkeolojik kazının sistematik bir şekilde ilerlemesini sağlarlar.
- Kazı esnasında ortaya çıkarılan eserler arkeologlar ve yardımcıları tarafından titizlikle temizlendikten sonra not edilerek koruma altına alınır.
- Bir yandan ekipteki diğer arkeologlar ortaya çıkan eserlerin incelemesini yaparak, hangi dönemlere ait olduklarına dair bilgilere ulaşmaya çalışırlar.
- Yapılan kazı çalışmalarında elde edilen arkeolojik eserler veya nesli tükenmiş hayvan kalıntıları ve insan kemikleri, radyo karbon yöntemi ile incelenerek kaç yıl öncesine ait olduğu tespit edilir. Eserlerin ve kemiklerin yaşları bu yöntem ile daha net bir şekilde tespit edilebilmektedir.
