Savant Sendromu, otizm başta olmak üzere zihinsel ve gelişimsel olarak engelleri bulunan bireylerde, bu duruma tamamen zıt olacak şekilde görülen şaşırtıcı derecede yeteneklere sahip olunmasıdır. Doğumsal ya da sonradan gelişimli olarak meydana gelen Savant Sendromu, otizm teşhisi konulmuş her 10 kişiden birinde teşhis edilmektedir. Zihinsel engele, gelişimsel yavaşlığa ve beyin hasarlarına sebebiyet veren pek çok rahatsızlıkta sSvant sendromuyla ilişkili yetenek ve becerile gözlemlenmektedir. Çocukluk döneminde teşhis edilmesi ve nitelikli özel eğitim sayesinde deha becerileri erken evrede tespit edilme imkanına sahiptir. Doğru bir eğitim ile bu beceri ve yetenekler daha da ilerletilerek bu bireyler topluma kazandırılmaktadır.
Savant Sendromu Neden Olur?
Savant sendromunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Tıp ve psikoloji uzmanları tarafından kabul görülen hiçbir teori Savant sendromuna sahip bireylerin sahip oldukları yetenekleri ve eksiklikleri açıklamada yeterli değildir.
Yapılan bazı araştırmalar sonucunda birtakım araştırmacılar bu durumun bir ya da birkaç gende mevcut olan bir değişiklikten kaynaklandığını ileri sürmektedir. İleri sürülen başka bir teori ise, Savant sendromlu bireylerin genel olarak hiper sistemik olmalarıdır. Hiper sistemik durum, başkalarıyla empati kurma becerilerine ve dış dünya hakkındaki gerçekleri sistemleştirme becerilerine göre sınıflandıran bir durumdur.
Konuyu diğer açılardan ele alan uzmanlar ise beynin sol yarım küresinde meydana gelen bir hasarın sağ yarım kürede telafi edilmesiyle Savant sendromunun ortaya çıktığını ileri sürmektedir.
Çoğunlukla bireyin doğumdan sonraki ilk 3 yılında saptanan Savant Sendromu, duygusal ve sosyal gelişimde diğer insanlar ile sözel ya da sözel olmayan iletişimin gecikmesi ya da gerçekleşmemesi ile tespit edilmektedir.
Savant Sendromu Belirtileri
- İnsanlarla göz teması kurmada zorluk, göz teması süresinin kısa, anormal olması veya hiç göz temasının olmaması
- Konuşurken mimiklerin az veya hiç kullanılmaması, sosyal ortam için gerekli mesafenin iyi ayarlanamaması
- Birçok aktiviteyi tek başına yapmaktan hoşlanır, yaşıtlarının çoğu bunu aile veya arkadaşlarla yapar
- Olağandışı vücut (dönme, koltukta titreme…) ve jestler (dalgalar, farklı şekillerde el ele tutuşma…)
- Davranışta esneklik eksikliği ve değişikliklere uyum sağlayamama
- Akranlarla arkadaşlık kurmakta zorlanma
- Konuşmayı öğrenmede güçlük, konuşmada güçlük
- Başkalarının ne söylemek istediğini anlamakta zorlanmak
- Başkalarının duygularını analiz etme ve anlamada zorluk gibi empati kurma ile ilgili belirtileri sıralayabilirsiniz.
Savant Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Savant sendromu başlı başına bir hastalık olmadığı için öncelikle bu duruma eşlik eden altta yatan hastalıklar tedavi edilmelidir. Savant Sendromu tedavi süreci çoğunlukla otizm gibi merkezi sinir sistemi hastalıklarının ve beyin hasarı gibi ruhsal hastalıkların tedavisi ile benzerlik göstermektedir. Savant Sendromunda, var olan hastalıkları tedavi etmenin yanı sıra, insanları kişisel, sosyal ve mesleki alanlarda istenilen yönde kullanmayı ve geliştirmeyi hedefleyen Savant becerileri de geliştirilir. Bu şekilde, insanlar özel yeteneklerini kullanmanın potansiyel gelişimsel bozuklukların tedavisine yardımcı olabileceğini düşünürler.